ConnectionRefusedError Nedir? Python'da Bağlantı Reddi Hataları ve Çözümleri

Giriş: ConnectionRefusedError Nedir?

ConnectionRefusedError, Python'da bir ağ bağlantısı kurmaya çalışırken hedef sunucunun bağlantıyı reddetmesi durumunda ortaya çıkan bir istisna (exception) türüdür. Bu hata, genellikle:

✔ Sunucu çalışmıyorken
✔ Yanlış port numarası kullanıldığında
✔ Firewall engellemesi olduğunda
✔ Hedef servis dinleme yapmıyorken

görülür. Bu kapsamlı rehberde, ConnectionRefusedError'ın nedenlerini, çözüm yöntemlerini ve profesyonel kullanım senaryolarını detaylıca inceleyeceğiz.

1. ConnectionRefusedError Ne Zaman Oluşur?

ConnectionRefusedError, bir TCP bağlantısı kurulmaya çalışılırken işletim sistemi tarafından ECONNREFUSED (errno 111) hatası döndüğünde ortaya çıkar.

Temel Örnek Senaryo

import socket

try:
    s = socket.socket(socket.AF_INET, socket.SOCK_STREAM)
    s.connect(('localhost', 9999))  # Açık olmayan port
except ConnectionRefusedError as e:
    print(f"Hata: {e}")  # [Errno 111] Connection refused

Çıktı:

Hata: [Errno 111] Connection refused

2. ConnectionRefusedError'ın Yaygın Nedenleri

a) Sunucu Çalışmıyor

Hedef sunucu başlatılmamış
Servis crash etmiş veya durdurulmuş

b) Yanlış Port Kullanımı

# PostgreSQL varsayılan portu 5432'dir
wrong_port = 5433
try:
    conn = psycopg2.connect(host="localhost", port=wrong_port, dbname="test")
except ConnectionRefusedError:
    print(f"{wrong_port} portunda servis çalışmıyor")

c) Firewall Engellemesi

import requests

try:
    response = requests.get('http://firewall-engelli-site.com', timeout=5)
except requests.exceptions.ConnectionError as e:
    print(f"Firewall engellendi: {e}")

d) Docker/Container Ağ Ayarları

Container'ın doğru portu expose etmemesi
Network bridge konfigürasyon hataları

3. ConnectionRefusedError Nasıl Çözülür?

a) Port Kontrolü ve Servis Durumu

import socket
from contextlib import closing

def check_port(host, port):
    with closing(socket.socket(socket.AF_INET, socket.SOCK_STREAM)) as sock:
        sock.settimeout(5)
        return sock.connect_ex((host, port)) == 0  # 0 = başarılı

if not check_port('localhost', 5432):
    print("PostgreSQL servisi çalışmıyor veya port erişilebilir değil")

b) Yeniden Deneme Mekanizması

import time
import psycopg2
from psycopg2 import OperationalError

def connect_with_retry(conn_params, max_retries=5, initial_delay=1):
    delay = initial_delay
    for attempt in range(max_retries):
        try:
            return psycopg2.connect(**conn_params)
        except OperationalError as e:
            if attempt == max_retries - 1:
                raise
            print(f"Bağlantı hatası (deneme {attempt+1}): {e}")
            time.sleep(delay)
            delay *= 2  # Exponential backoff

conn_params = {
    "host": "localhost",
    "port": 5432,
    "user": "postgres",
    "password": "secret"
}
connect_with_retry(conn_params)

c) Docker Ortamında Çözümler

# docker-compose.yml örneği
version: '3'
services:
  db:
    image: postgres:13
    ports:
      - "5432:5432"
    healthcheck:
      test: ["CMD-SHELL", "pg_isready -U postgres"]
      interval: 5s
      timeout: 5s
      retries: 5

4. Gerçek Dünya Senaryoları

a) Mikroservis Mimarisinde Bağlantı Yönetimi

import requests
from requests.adapters import HTTPAdapter
from urllib3.util.retry import Retry

def create_resilient_session():
    session = requests.Session()
    retry_strategy = Retry(
        total=3,
        backoff_factor=1,
        status_forcelist=[502, 503, 504]
    )
    adapter = HTTPAdapter(max_retries=retry_strategy)
    session.mount("http://", adapter)
    session.mount("https://", adapter)
    return session

def call_service(url):
    session = create_resilient_session()
    try:
        response = session.get(url, timeout=5)
        response.raise_for_status()
        return response.json()
    except requests.exceptions.ConnectionError as e:
        print(f"Servis bağlantı hatası: {e}")
        return None

b) WebSocket Bağlantılarında Hata Yönetimi

import websockets
import asyncio
from backoff import on_exception, expo

@on_exception(expo, websockets.exceptions.ConnectionRefusedError, max_tries=3)
async def connect_websocket():
    try:
        async with websockets.connect('ws://localhost:8765') as ws:
            await ws.send("Merhaba")
            return await ws.recv()
    except websockets.exceptions.ConnectionRefusedError as e:
        print(f"WebSocket sunucusu çalışmıyor: {e}")
        raise

asyncio.run(connect_websocket())

5. Performans ve Güvenlik Optimizasyonları

a) Bağlantı Havuzu Kullanımı

from urllib3 import PoolManager

http = PoolManager(
    maxsize=10,
    timeout=5.0,
    retries=3,
    block=True
)

response = http.request('GET', 'http://api.service.com/data')

b) Circuit Breaker Deseni

from circuitbreaker import circuit

@circuit(failure_threshold=5, recovery_timeout=30)
def call_unstable_service():
    response = requests.get('http://unstable-service/api')
    response.raise_for_status()
    return response.json()

c) Sağlık Kontrolü (Health Check)

import consul

c = consul.Consul()

def is_service_healthy(service_name):
    index, data = c.health.service(service_name)
    return bool(data)

if not is_service_healthy('postgres'):
    print("Veritabanı servisi sağlıksız durumda")

Sonuç

✅ ConnectionRefusedError sunucu tarafından bağlantı reddi durumunda oluşur
✅ Port kontrolü ve servis sağlık kontrolü ile önlenebilir
✅ Yeniden deneme mekanizmaları ve circuit breaker deseni dayanıklılığı artırır
✅ Docker ve mikroservis ortamlarında ağ konfigürasyonu kritik öneme sahiptir

Sık Sorulan Sorular (SSS)

❓ ConnectionRefusedError ile ConnectionAbortedError farkı nedir?

ConnectionRefusedError: Bağlantı baştan reddedildi
ConnectionAbortedError: Bağlantı kurulduktan sonra kesildi

❓ Hangi Python sürümlerinde bulunur?

Python 3.3+ ile standart kütüphanede

❓ Test ortamında nasıl simüle edilir?

unittest.mock ile socket bağlantıları mock'lanabilir

Özet Tablo

Yöntem	Kullanım Senaryosu	Avantajlar
Port Kontrolü	Servis erişilebilirliği	Hızlı teşhis
Yeniden Deneme	Geçici hatalar	Basit uygulama
Circuit Breaker	Kronik hatalar	Sistem koruması

Yazılım Dili